Sturm paedagogiájának egyoldalúsága aránylag rövid idő alatt a humanisztikus iskolákat a túltengő grammatikai studium lejtőjére vitte. Már Caselius, „az utolsó német humanista” érezte ezt az eltérülést, amidőn 1579-ben megjelent traktátusában (De ludo litterario recte aperiendo liber) panaszkodik, hogy grammatikai szabályok tömegével halmozzák el évekig az ifjút, a helyett, hogy mielőbb az írókhoz bocsátanák őket; „praeceptionibus vero et regulis oneretur quam paucissimi; statimque deducatur (puer) ad intelligendos Latinos scriptores”… „nihil adeo magis discentium cupiditatem retardat, quam eos ab ultima infantia ad iuventutem usque detineri in plusquam nugis grammaticis … pereunt adolescentiae anni decem, saepe plures: aliquando viginti si dixerim, non mentiar : ita misere perit ipse flos aetatis” (37–42 l.). Nem érdektelen, hogy ugyanilyen szellemben ír Nicodemus Frischlin, a német humanista, De ratione instituendi puerum czímü, az ifjú báró Batthyány Ferencznek ajánlott s Németújvárott (Gyssingae) 1584-ben kinyomatott kis traktátusában. (E ritka nyomtatvány a M. Nemz. Múzeumban.)