Kéziratai:
Csíkcsobotfalvi kézirat.
1675 k., 154–7. – Cím és nótajelzés: Ungaricè. Nota eadem. [Utalás az előtte
lévő latin eredeti címére és nótajelzésére: Hymnus S. Bonauenturae. Nota: Mittitur ad Virginem etc.]
Kájoni János latin–magyar
versgyűjteménye. 1677 k., 154. – Papp Géza feljegyzéséből
csak az első sor ismeretes. Vö. ItK 1929, 212–3.
Oltáriszentségi ének, az angol ferences, Johannes
Peckham canterburyi érsek (megh. 1292) Ave vivens
hostia kezdetű három részes versének
(pium dictamen) fordítása. (Chevalier
2278, 35867; AH 31, 111 és 50, 597;
Szövérffy, Annalen II, 266–9). A ferences
hagyomány az éneket Peckham egykori párisi tanárának,
a rend nagyhírű misztikusának és egyháztanítójának,
Szent Bonaventurának tulajdonította; ez tükröződik
az ének címében. A latin szöveg a
Csíkcsobotfalvi kéziratban (151. 1.) és
Kájoni János Cantionale catholicumában
(Csík 1676, 337) is megtalálható, és megvan a
ma hozzáférhetetlen latin–magyar versgyűjteményben
a magyar fordítással párhuzamosan. Kájoni nyomtatott
kiadásában azonban a fordítást már nem
vette fel. Az eredeti szövege a következő:
HYMNUS SANCTI BONAVENTURAE. |
Nota: Mittitur ad Virginem etc. |
|
Ave vivens hostia, veritas, et vita, |
In qua sacrificia cuncta sunt finita, |
Per te Patri gloria datur infinita, |
Per te stat Ecclesia, iugiter munita. |
|
|
Ave vas clementiae, scrinium dulcoris, |
In quo sunt deliciae caelici saporis, |
Veritas substantiae tota Salvatoris, |
Sacramentum gratiae, pabulum amoris. |
|
|
Ave manna caelicum verius legali, |
Datum in viaticum, misero mortali, |
Medicamen mysticum morbo spiritali, |
Victum dans catholicum vitae immortali. |
|
|
Ave corpus Domini, munus es finale, |
Corpus iunctum Numini nobile locale: |
Quod reliquit homini in memoriale, |
Cum finali termino mundo dixit: vale. |
|
|
Ave plenum gaudium, vita beatorum, |
Pauperum solatium, honor miserorum, |
Grande privilegium est hoc viatorum, |
Quorum sacrificium merces est caelorum. |
|
|
Ave virtus fortium, obvians ruinae, |
Turris, et praesidium plebis peregrinae, |
Quam instultus hostium frangere non sine, |
Ne vis malignantium praeeat divinae. |
|
|
Hic Iesus veraciter, duplex est natura, |
Non est parcialiter, nec solum figura, |
Sed essentialiter caro Christi pura, |
Latens integraliter brevi sub clausura. |
|
|
Caelo visibiliter caro Christi sita, |
Forma panis taliter iacet hic vestita, |
Solus novit qualiter, hanc qui ponit ita, |
Potest hoc faciliter virtus infinita. |
|
|
Sumptum non consumitur, corpus Salvatoris, |
Idem totum sumitur omnibus in horis, |
Forma panis frangitur dente comestoris, |
Virtus carnis tangitur morsibus amoris. |
|
|
Christus nihil patitur inde laesionis, |
Forma panis solvitur vi digestionis, |
Tunc si Christus queritur, est in caeli thronis, |
Sicut vult hic tollitur, datis vitae donis. |
|
|
Hoc ardoris calculo, veni nos ignire, |
Hoc amoris stimulo, frange motus irae, |
Et eodem ferculo, quo nos vis nutrire, |
Velis cordis vinculo fortiter unire. |
|
|
Moris est amantium invicem sitire, |
Ut arcana cordium possint introire, |
Sic vult rex regnantium charitatis mirae, |
Cibando fidelium intima subire. |
|
|
O Iesu dulcissime, cibus salutaris, |
Qui sic nobis intime tribui dignaris, |
Mala nostra deprime, fletibus amaris, |
Et effectus imprime, quibus delectaris. |
|
|
Nobis consecrantibus istud sacramentum, |
Et cunctis credentibus praestet nutrimentum, |
Devote sumentibus sit delectamentum, |
Omnibus negantibus fiat detrimentum. |
|
|
Iesu vivens hostia placa maiestatem, |
Sacramenti gratia confer sanitatem, |
Pauperum substantia, da aeternitatem, |
Domini memoria fove charitatem. |
|
|
Vanitatem spernere fac me consolator, |
Hostes dona vincere, Christe propugnator, |
Et quod doces credere Iesu reparator, |
Per te tandem cernere, da remunerator. |
|
|
Ave simplex deitas trinae unitatis, |
Te laudamus Trinitas hostiis beatis, |
Nos affligit pravitas fame egestatis, |
Dapes nobis inclytas, da aeternitatis. |
|
|
Vita, salus, gaudium, spes universorum, |
Tu merces, et praemium solus beatorum, |
Tibi laudes omnium corda devotorum, |
Concinunt in saecula, usque saeculorum. |
|
|
Uni Deo persona trino laus summa, |
Honor, virtus, gloria, sit donanti dona, |
Per quae sacrificia fert nunc Ecclesia, |
Ad delendum crimina per nos perpetrata. |
|
|
Insuper altissimo grates referamus, |
Est a quo refectio, quam nos manducamus, |
Cuius corpore nato, hic eum laudamus, |
Valedicentes mundo, ut secum vivamus. |
|
|
A fordító latin mintájának tartalmát
és formáját hűen követte; az is lehetséges,
hogy a fordítás Kájoni János munkája.
Versforma: 13–13–13 (a–a–a);
a sorok 7/6 osztásúak keresztrímmel.
Dallama: RMDT II., 145. sz.
28 e rövid rekesszel – a testnek szűk
börtönével (a latinban: brevi sub clausura).
30 széniben – színe alatt.
63 uytonk – újítónk.
|